Όταν ο Kourosh, ο Ιρανός πρόσφυγας που αρίστευσε στις Πανελλαδικές, συνάντησε τον κορυφαίο μαθηματικό Στέφανο Αρετάκη
Ήταν μια απροσδόκητη συνάντηση! Είχαμε σχεδιάσει ως παράλληλη δράση του Schoolwave 2022, μια ανοιχτή συζήτηση με τίτλο “Από το ελληνικό σχολείο ως τις μαύρες τρύπες του διαστήματος”. Προσκεκλημένος ήταν ο μαθηματικός Στέφανος Αρετάκης που ανακάλυψε ένα θεώρημα πάνω στις μαύρες τρύπες, το οποίο αναγνωρίζεται παγκοσμίως με το επίθετό του («instability Aretakis»). Το κοινό, κυρίως μαθητές, θα μπορούσαν να του κάνουν οποιαδήποτε ερώτηση.
Και ξαφνικά σκάει η είδηση ότι ένας Ιρανός πρόσφυγας, ο 18χρονος Kourosh, αρίστευσε στις φετινές Πανελλαδικές! Έγραψε 20 Μαθηματικά, 20 Φυσική, 19,5 Χημεία και 13,5 στην Έκθεση. Μιλάμε για ένα παιδί που ήρθε πριν 3 χρόνια στην Ελλάδα με μια βάρκα, όπως χιλιάδες άλλοι πρόσφυγες, χωρίς φυσικά να ξέρει λέξη ελληνικά.
Πέσανε όλοι πάνω του! Δημοσιογράφοι να του ζητάνε συνεντεύξεις, πρυτάνεις να του δίνουν υποτροφίες, εταιρείες να του δίνουν δώρα, και βέβαια πολιτικοί, από τον δήμαρχο Μυτιλήνης έως τον Πρωθυπουργό, να τον προσκαλούν – μαζί με τις κάμερες – για μια γνωριμία. Εμείς σκεφθήκαμε να τον καλέσουμε στη συζήτηση με τον Αρετάκη. Όταν επιτέλους τον βρήκαμε στο τηλέφωνο, δεν χρειάστηκαν παρά λίγα δευτερόλεπτα για να μας πει το ναι. «Αφού είναι για Μαθηματικά και μαύρες τρύπες, θα έρθω οπωσδήποτε!»
Την Παρασκευή 1η Ιουλίου, τον παραλαμβάναμε από το αεροδρόμιο και τον οδηγούσαμε στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Φορούσε ένα λευκό μπλουζάκι με στάμπα το Πυθαγόρειο Θεώρημα. Κάθισε ανάμεσα στο κοινό και άρχισε να ακούει τον Στέφανο Αρετάκη να διηγείται την δική του περιπέτεια από το ελληνικό σχολείο ως τα πανεπιστήμια του Cambridge, του Princeton και του Toronto, όπου είναι σήμερα καθηγητής.
«Στο Γυμνάσιο ήθελα να ήμουν αόρατος» είπε ο Αρετάκης. «Υπήρχαν καθηγητές που μου έκαναν ένα είδος bullying. Σχεδόν τους ενοχλούσε που με ενδιέφεραν μόνο τα μαθηματικά. Ακόμα και ο μαθηματικός μου, θυμάμαι, μου είχε κάνει παρατήρηση που στα διαγωνίσματα έλυνα πολύ γρήγορα τα προβλήματα και παρέδιδα την κόλλα μου. ‘Αυτό που κάνεις είναι προσβλητικό για τους συμμαθητές σου!’ μου είχε πει. Ευτυχώς στο Λύκειο με άφησαν πιο ήσυχο. Στα 18 μου έκανα αίτηση σε επτά μεγάλα αμερικανικά πανεπιστήμια. Με απέρριψαν όλα! Ίσως ακριβώς επειδή είχα καλούς βαθμούς μόνο στα μαθηματικά και στα υπόλοιπα μαθήματα όχι. Απ΄την άλλη, οι Αμερικάνοι είναι πάρα πολύ καλοί στο ποιους διαλέγουν για φοιτητές. Διαλέγουν τους πάρα πολύ καλούς αλλά και αυτούς που ‘πρέπει’ να διαλέξουν γιατί έχουν πίσω τους μια περιουσία ή ένα όνομα. Το διαπίστωσα και ο ίδιος, όταν έκανα αίτηση για να με πάρουν στο Harvard, όπου έπρεπε να μου πάρει συνέντευξη ένας Έλληνας απόφοιτος του Harvard και να τους πει μετά τη γνώμη του. Ε λοιπόν για αυτές τις συνεντεύξεις είχα πάει στις πιο ακριβές περιοχές της Αθήνας: Κολωνάκι, Ψυχικό, Εκάλη… Όλοι οι απόφοιτοι εκεί έμεναν!» Στο σημείο αυτό ο Αρετάκης έκανε μια μικρή παύση κι αμέσως μετά πρόσθεσε τη φράση που έκανε το κοινό να σκάσει στα γέλια: «Εξάλλου, δεν έχετε παρά να δείτε τους πολιτικούς μας… Οι περισσότεροι έχουν τελειώσει το Harvard!»
Φυσικά ο κορυφαίος μαθηματικός μίλησε και για την έρευνά του στις μαύρες τρύπες και για την αστάθεια που ανακάλυψε ότι έχουν αυτές που περιστρέφονται πολύ γρήγορα. Ήταν τότε που ο Kourosh έσκυψε και είπε γεμάτος θαυμασμό στο παιδί που καθόταν δίπλα του: «Είναι δυνατόν πριν λίγο αυτός ο άνθρωπος να ζήτησε από εμένα selfie , αντί να του ζητήσω εγώ;»
Η βραδιά τελείωσε με συναυλία από τρία συγκροτήματα του Schoolwave 2022. «Εσύ τί μουσική ακούς;» ρωτήσαμε τον Αρετάκη και τον Kourosh. «Κυρίως Hip-hop» είπε ο Kourosh. «Οποιαδήποτε», είπε γελώντας ο Αρετάκης, «αρκεί εκείνη τη στιγμή να λύνω και μαθηματικά!»